Bu modülde, Uptime Institute Kademelerine (Tier) dayalı olarak veri sınıflandırmaları açıklanacaktır. Dört Kademenin neler olduğunu, veri merkezi altyapılarında operasyonel güvenilirlik ve yedeklilik sağlamada bunların önemini net bir şekilde kavrayacaksınız.

Veri merkezi sınıflandırmaları, Uptime Institute tarafından belirlenen dört kademeyle tanımlanmaktadır. Bu kademeler hiyerarşik değildir ancak farklı iş ihtiyaçlarına uyarlanmıştır ve her Kademe, alt Kademelerin gereksinimlerini kapsar. Örneğin Kademe IV, Kademe III'ün tüm özelliklerinin yanı sıra daha yüksek güvenilirlik ve yedeklilik sunar. Her Kademeye, 'N' olarak ifade edilen bir yedeklilik seviyesi verilir. 'N' temel kapasitedir, yani veri merkezinin tasarıma göre çalışması için her şey bulunur ancak donanım arızası veya bakım için herhangi bir hazırlık bulunmaz. N'nin üzerindeki her şey, veri merkezine ek güvenlik sağlar. Kademe sınıflandırması, operasyonel sürdürülebilirliği de dikkate alır ve uzun vadeli iş hedeflerini desteklemek için yönetim uygulamalarına ve risk azaltmaya odaklanır.

Şimdi her bir Kademeye bakalım.
Kademe I: Kademe I tesisler, tüm IT yükü için enerji ve soğutma desteği sağlar ancak kritik sistemler için yedeklilik bulunmaz, bakım veya onarım için komple kapatma gerektirir. Temel gereksinimler şunları içerir:

• Güç yükselmeleri ve kesintileri için kesintisiz güç kaynağı (UPS).
• IT sistemleri için ayrı bir alan.
• Bir motor-jeneratör.
• Mesai saatleri dışında çalışan özel soğutma ekipmanı.

Yılda 28,8 saati geçmemesi gereken kesinti süresi ile Kademe I veri merkezleri, sıfır yedekliliğe sahiptir. Bu, yıllık %99,671 çalışma süresi sağlar, Uptime Institute sınıfı tesisler arasında en düşüğüdür.

Kademe II: Kademe II veri merkezleri, Kademe I’in tüm özelliklerini kapsar ve aksamalara karşı daha yüksek koruma için ek yedeklilik seçenekleri sunar. Bu veri merkezlerinde şunlar bulunur:

• Ek motor jeneratörleri.
• Enerji depolama.
• Soğutma grupları.
• Yükseltilmiş zemin döşemeleri.
• UPS modülleri.
• Pompalar.
• Isı reddetme ekipmanı.
• Yakıt tankları ve hücreleri.
• Ek soğutma üniteleri.

Buna rağmen Kademe II veri merkezleri enerji ve soğutma için hâlâ tek dağıtım yoluna sahiptir ve beklenmedik kesintilere açıktır. Müşteriler %99,741 çalışma süresiyle yıllık 22 saat kadar kesinti bekleyebilir. Bu katmandaki yedeklilik kısmidir ve sistemin hata dayanıklılığı bulunmaz.

Kademe III: Uptime Institute’un derecelendirdiği çoğu veri merkezi Kademe III statüsündedir. Eşzamanlı bakım kolaylığının yanı sıra yedekli güç ve soğutma yolları ile bakım veya değiştirme sırasında kapatmaların önlenmesini sağlar. Bileşen arızası olduğunda bile operasyonu garanti eden N+1 yedekliliğe sahiptir. Kademe III tesisler, kesinti sonrasında en az 72 saat çalışma sağlayan bir yedeklilik çözümü gerektirir, yıllık kesinti süresinin 1,6 saatten fazla olmayacağını vaat eder ve bu da, %99,982 çalışma süresine eşittir. Kademe IV avantajlarının pek çoğunu sağlar ancak koruma kapsamı biraz daha düşüktür.

Kademe IV: Kademe IV veri merkezleri, Kademe III'ü hata dayanıklılığı ile geliştirir, çift güç kaynaklı ekipman ve çok sayıda bağımsız dağıtım yoluna sahiptir. Gereksinimleri:

• Çift jeneratör UPS sistemleri ve tüm bileşenler için soğutma sistemleri.
• Birbiriyle bağlantılı arızaları önlemek için bağımsız dağıtım yolları.
• Güç kesintisi sonrasında harici güç kaynağı olmadan en az 96 saat operasyonu sürdürme.
• Eşzamanlı ihlali önlemek için yedekli sistemlerin fiziksel izolasyonu.

Bu önlemler, Kademe IV’ün ileri düzey hata dayanıklılığı ve kesintisiz çalışması için kritiktir.

Kademe IV veri merkezleri 2N veya 2N+1 yedeklilik kullanır, tamamen kopyalanmış sistemlerdir veya ek yedeklilikle iki kat kapasitelidir, ve arızalara rağmen operasyonların devam etmesini sağlar. Yıllık maksimum 26,3 dakika kesinti süresi garanti eder, bu da yıllık %99,995 çalışma süresine eşittir. Bakımla ilgili olası sorunlar nedeniyle %100 çalışma süresi vaat etmese de Kademe IV tesisler, kritik hizmetler için çok sayıda yedek sistem ve en yüksek kademe statüsünü koruma standardı sayesinde müşteri operasyonlarının etkilenmemesini sağlar.

Veri merkezleri, verimli çalışma için şunlar dahil çeşitli temel faktörlerin dikkatli şekilde değerlendirilmesini gerektirir:

• Hız ve çeviklik.
• Çalışma süresi.
• Döngüsel ekonomi.
• Güven ve güvenilirlik.
• Güvenlik.
• Kademe derecelendirmesi.
• Yedeklilik.
• Güç Kullanım Etkinliği (PUE), PUE, bir veri merkezinin enerji verimliliğinin ölçütüdür. IT güç tüketimine kıyasla tesisin toplam güç tüketimin oranıdır. 
• Su Kullanım Etkinliği (WUE), WUE, Green Grid’in geliştirdiği bir sürdürülebilirlik ölçütüdür. Veri merkezinde kullanılan suyun IT güç tüketimine oranıdır.

Güvenilir soğutma sistemi, veri merkezleri için çok önemlidir ve sorunsuz operasyon için dikkatli planlama ihtiyacını vurgulamaktadır.