BIM konusunda öğrenmenizin faydalı olacağı pek çok terim var. Bunlardan biri LOD; Level of Development - Gelişim Düzeyi. Sektörde nispeten yaygın bir terim olmasına rağmen LOD'nin ne olduğu hakkında hâlâ biraz kafa karışıklığı var.

Bu eğitimde, bunu açıklığa kavuşturacağız. LOD'ye genel bir giriş yapacak, ardından temel LOD tanımlarına ve farklı çözünürlük türlerine daha yakından bakacağız.

Öncelikle LOD kavramını ele alalım. Kısaca LOD spesifikasyonu, uygulayıcıların tasarım ve inşaat sürecinde BIM içeriğini ve güvenilirliğini açıkça belirlemesine imkan tanıyan bir referanstır. Ama LOD'nin arkasındaki anlam bir derece kafa karışıklığına neden olmaya devam ediyor. Bunu netleştirmeye çalışalım.

LOD'yi doğru yorumlamanın zor olduğu sektörde kanıtlanmıştır. Bazen Ayrıntı Düzeyi olarak yorumlanır ama bu yanlıştır. Adından da anlaşılacağı gibi Ayrıntı Düzeyi, nesnede ne kadar görsel detay olduğunu ima ederken Gelişim Düzeyi bir nesnenin geometrisinin ve ekli bilgilerin ne kadar kapsamlı düşünüldüğünü ifade eder.

LOD’nin, model öğelerini tanımlayan ve özelliklerini gösteren beş tanım bulunmaktadır. Her tanımda açıklama düzeyi farklılık göstermekte ve uygulayıcıların, sistemlerinin ne için kullanılacağını tanımlamasına imkan tanırken ürünün işlevlerini ve güvenilirliğini daha iyi anlamalarını sağlamaktadır. 

Başlangıç noktası olarak Grundfos MAGNA3’ü kullanarak bu tanımlara daha yakından bakalım.

İlk olarak, LOD 100 var. Tüm tanımların en temel olanıdır ve genellikle bir projenin ilk aşamalarında kullanılır. Nesne bir sembol veya temel şekil ile grafiksel olarak temsil edilir ve bilgiler seyrektir. MAGNA3 ile ilgili bilgi 'Pompa 0,5 kW' yazacaktır. Bu nedenle, LOD 100 öğelerinden herhangi bir bilgi nihai çözüme yönelik ilk adım olarak görülmelidir.

İkinci olarak, LOD 200 var. Burada, nesneyi tanımlayan bilgiler daha nettir ancak hâlâ nihai çözüme karşılık gelmez. LOD 200'de MAGNA3, 'Sirkülatör pompası 0,5 kW' şeklinde okunur. Nesne daha ayrıntılı olsa da hâlâ projenin erken aşamalarındayız.

LOD 300'de nesne belirli bir sistem olarak temsil edilir. Yani temel olarak, boyut, şekil, yön gibi özellikler ve çok daha fazlası doğrudan modelden ölçülebilir. LOD 300'de bir sirkülatör pompadan ziyade MAGNA3 kullandığımızı belirtebiliriz. LOD 300, bitmiş ürünü temsil etmeye yakındır.

Sırada LOD 350 var. LOD 300 ile birlikte bu, nihai ürünü doğru bir şekilde temsil eder: özellikle Grundfos MAGNA3 gibi sirkülatör pompa açısından. Burada, elektrik ve mekanik verileriyle birlikte belirli bir ürün numarası eklenir.

LOD 400, LOD 350'ye çok benzer. Ancak bu, nesneye eklenen bilgi açısından farklıdır. Bir LOD 400 öğesi, doğrudan modelden ölçülen kendi miktar, boyut, şekil, konum ve yön özelliklerine sahip olabilir. LOD 400'deki MAGNA3, LOD 350'deki MAGNA3'e benzerdir, sadece elektrik ve mekanik verileri yerine teslim edilen tüm verileri ekler. Bu veriler genellikle müteahhit gibi projedeki diğer paydaşlar tarafından eklenir.

Son olarak LOD 500 var. Dahili model olarak da adlandırılan bir LOD 500 nesnesi proje ömrü boyunca ihtiyaç duyulan, tam konum, garanti, ilişkili parçalar ve servis bilgileri gibi tüm bilgileri içeren tamamen doğrulanabilir bir modeldir.

Bu üç çözünürlüğe bakın. Her ne kadar büyük ölçüde farklı görsel detay seviyelerine sahip olsa da hepsi aynı miktarda veri içermektedir. Tek fark, müşterinin ihtiyacına göre işlenebilen görsel ölçektedir.

AUTODESK REVIT’te üç çözünürlük düzeyi bulunmaktadır: Düşük, orta ve yüksek. Farklı çözünürlükler, modeliniz üzerinde istediğiniz gibi çalışmanıza imkan tanır. Örneğin modelinizde blok görünümünde çalışmayı tercih ediyorsanız düşük çözünürlüğü kullanabilirsiniz, daha yüksek ayrıntıyı tercih ediyorsanız yüksek çözünürlüğü kullanabilirsiniz.

Tüm veriler her LOD tanımında mevcut olsa da istediğiniz veriler sistem tasarımcısına, müteahhide, operatöre ya da başka bir konumdaki kişiye göre değişir. Bu şekilde, proje sürecinde kimin hangi bilgiye ihtiyaç duyduğunu belirtebilirsiniz.

LOD özellikleriyle ilgili en önemli bilgileri ele aldık. Ana noktaları özetleyelim.

Her şeyden önce, LOD spesifikasyonu tasarım ve inşaat süreçlerinde BIM’in içeriğini ve güvenilirliğini belirtebilmenizi sağlar.

İkincisi, LOD’nin sadece görsel temsille ilgili değil, gerçekten bilgiyle ilgili olduğunu unutmamak gerekir.

Son olarak farklı çözünürlükler, istediğiniz ortamda çalışmanıza imkan tanır. Sadece çözünürlük düzeyini değiştirmeniz, LOD’yi değiştirmenizi gerektirmez.