Περίπτωση εφαρμογής
Η εύκολη πρόσβαση σε ασφαλές και οικονομικά προσιτό νερό αλλάζει τις ζωές στα χωριά της Ουγκάντα
Είναι το όνειρό μου ολόκληρη η περιοχή να έχει τέτοια συστήματα ύδρευσης, έτσι ώστε να μπορούμε να την κηρύξουμε ασφαλή όσον αφορά την παροχή νερού.
Τα αγροτικά ψαροχώρια της Ουγκάντας κατά μήκος της λίμνης Βικτώριας δεν είχαν εύκολη πρόσβαση σε ασφαλές νερό. Η λίμνη είναι μολυσμένη από βιομηχανικά απόβλητα και προκαλεί σοβαρές ή θανατηφόρες υδατογενείς ασθένειες σε περίπτωση που χρησιμοποιηθεί ως πόσιμο. Το 2015, η κυβέρνηση της Ισλανδίας χρηματοδότησε ένα τετραετές έργο Νερού, Υγιεινής και Υγείας (WASH) για να βοηθήσει την περιοχή.
Η Ισλανδία συνεργάστηκε με την τοπική περιφερειακή κυβέρνηση Buikwe, τη ΜΚΟ Water Mission Uganda και την Grundfos, τον πάροχο λύσεων. Για ένα τμήμα του έργου, η ομάδα άνοιξε γεωτρήσεις για ασφαλή υπόγεια ύδατα και εγκατέστησε συστήματα σωληνώσεων νερού με ATM νερού Grundfos AQtap ηλιακής ενέργειας σε 39 χωριά που καλύπτουν περίπου 45,000 ανθρώπους. Με αυτή την προσπάθεια συνεργασίας, μετά από σχεδόν δύο χρόνια, το ποσοστό ασθενειών που σχετίζεται με τις υδατογενείς νόσους παρουσιάζει σταθερά πτωτική πορεία.
Στο χωριό Bugoba, ο αριθμός των περιπτώσεων διάρροιας μεταξύ όλων των ηλικιακών ομάδων μειώθηκε κατά 45% από το 2017-2019. Στα παιδιά κάτω των 5 ετών, έχει μειωθεί δραματικά κατά 65%. Επιπλέον, οι επιτροπές νερού του χωριού αναλαμβάνουν τη λειτουργία των συστημάτων νερού. Οι πληρωμές για το νερό προορίζονται για τη λειτουργία και τη συντήρηση ώστε να διασφαλιστεί η αειφόρος, μακροπρόθεσμη λειτουργία.
Τα δεδομένα
Το χωριό Bugoba ( με πληθυσμό 10,000) βρίσκεται σε μια κοιλάδα στην περιοχή Buikwe στους λόφους πάνω από τη λίμνη Βικτώρια στην Ουγκάντα. Χρειάζεται περίπου μία ώρα με 4X4 από την πόλη Jinja μέχρι τη Bugoba περνώντας πάνω από την κόκκινη γη και μέσα από τις καλλιέργειες ζαχαροκάλαμου και μανιόκας. Η λίμνη βρίσκεται στο κάτω μέρος μίας μακράς απότομης πλαγιάς λόφου - περίπου μισή ώρα με τα πόδια από το χωριό.
Όταν η Annet Kasukya ήρθε στη Bugoba για να παντρευτεί τον ψαρά σύζυγό της, έγινε μία από τις πολλές γυναίκες και κορίτσια που έπρεπε να ανεβοκατεβαίνουν την πλαγιά του λόφου για να γεμίσουν 20λιτρα μπιτόνια με νερό. Στη συνέχεια, επέστρεφαν στο σπίτι και χρησιμοποιούσαν το νερό για μαγείρεμα και πλύσιμο.
"Στην αρχή πιστεύαμε ότι το νερό ήταν καλό γιατί το χρησιμοποιούσαν και παλιότερα", λέει η Annet Kasukya. "Μετά αρρώσταινες και σκεφτόσουν ότι μπορεί να είναι τα κουνούπια. Στην κοινότητα, οι άνθρωποι ήταν πάντα άρρωστοι. Ο γείτονας μου πέθανε από τη νόσο της σχιστοσωμίασης. Το στομάχι του είχε πρηστεί. Δεν ξέραμε ότι ήταν τα νερά της λίμνης που μας αρρώσταιναν".
Η πρώτη κόρη της, η Hanifa - τώρα έξι ετών - έπαθε σοβαρή διάρροια. "Ξοδέψαμε πολλά χρήματα προσπαθώντας να την κάνουμε καλά", λέει η Annet. "Είχε αφυδατωθεί τόσο πολύ, που κόντεψε να της στοιχίσει τη ζωή της".
Ορισμένοι χωρικοί σκέφτηκαν ότι εάν έβγαζαν νερό από μεγαλύτερο βάθος της λίμνης, θα ήταν πιο καθαρό. Αυτό βέβαια συνοδευόταν από άλλους κινδύνους όπως πνιγμοί και κροκόδειλοι. "Η λίμνη δεν ήταν καθόλου καλή", λέει.
Υπήρχε μία γεώτρηση, αλλά ήταν δύο με τρεις ώρες περπάτημα μακριά στο δρόμο προς την άλλη κατεύθυνση και το νερό της δεν ήταν αξιόπιστα ασφαλές. Η άλλη εναλλακτική λύση ήταν να αγοράζουμε νερό από τους τοπικούς πωλητές νερού. Πουλούσαν νερό στο χωριό κατά τη διάρκεια της ημέρας έναντι 500 σελινίων Ουγκάντας (0,15 USD) το μπιτόνι.
"Ήταν ακριβό. Δεν είχαμε τόσα χρήματα", λέει. "Ξοδεύαμε πολλά χρήματα για την ιατρική περίθαλψη των παιδιών μας ακόμη και για τους εαυτούς μας όταν αρρωσταίναμε. Δεν μπορούσαμε να εξοικονομήσουμε καθόλου χρήματα που θα μπορούσαν να μας βοηθήσουν στην καθημερινή μας ζωή.
"Η λίμνη ήταν κάποτε μια καλή πηγή νερού, αλλά με την πάροδο του χρόνου, η βιομηχανική ανάπτυξη και η αύξηση του πληθυσμού έφεραν τη ρύπανση, εξηγεί ο Kigongo Mathias, Πρόεδρος της περιοχής Buikwe. "Οι παραλίμνιες κοινότητες άρχισαν να έχουν αυξημένες υδατογενείς ασθένειες, θανάτους ιδιαίτερα μεταξύ των παιδιών, υψηλούς ιατρικούς λογαριασμούς και φθίνουσες παραγωγικές ώρες εργασίας. Αυτό ξεκίνησε μία αρνητική δίνη φτώχειας και καθυστέρησης ανάπτυξης στα μικρά παιδιά. Φυσικά όλα αυτά επηρέαζαν αρνητικά τα νοικοκυριά, αλλά και την περιφερειακή κυβέρνηση".
Δεν υπήρχε καμία ΜΚΟ στην περιοχή και η νεοσυσταθείσα περιοχή του Buikwe δεν διέθετε χρήματα για να ανοίξει γεωτρήσεις και να καταρτίσει συστήματα νερού.
Η ανάμειξη της Ισλανδίας
Το 2015, η Πρεσβεία της Ισλανδίας - με έδρα στην πρωτεύουσα της Ουγκάντας, την Καμπάλα - άρχισε να ερευνά τις ανάγκες για την υλοποίηση ενός προγράμματος νερού, αποχέτευσης και υγιεινής (WASH) στο Buikwe κατόπιν αιτήματος της περιφερειακής κυβέρνησης.
Ο Maurice Ssebisubi, Ανώτερος Διευθυντής Προγράμματος στην πρεσβεία, εντόπισε 39 παραλίμνια χωριά. Από εκεί, οι σύμβουλοι αξιολόγησαν την περιοχή. "Το μεγαλύτερο πρόβλημα που βρήκαν ήταν ότι δεν υπήρχε καθαρό, ασφαλές νερό", εξηγεί. "Δεύτερον, δεν υπήρχαν εγκαταστάσεις υγιεινής και αποχέτευσης. Όλοι χρησιμοποιούσαν την ύπαιθρο. Οι κοινότητες ήταν σε πολύ άσχημη κατάσταση".
Για τα συστήματα νερού, η ομάδα της Ισλανδίας άρχισε να μελετά διάφορες επιλογές στην αγορά. "Ψάχναμε κάτι που πραγματικά θα μπορούσε να αξιοποιήσει την επένδυνη χρημάτων, ενώ παράλληλα έπρεπε να εξασφαλίσουμε ότι θα είχαν αντλίες ώστε οι άνθρωποι να μην σταματήσουν να έχουν νερό, που είναι πραγματικά η καρδιά της κοινότητας".
Η ομάδα επισκέφτηκε διάφορα συστήματα νερού εκτός δικτύου στην αγροτική Ουγκάντα. Κάθε μία είχε τις ειδικές της προκλήσεις - όπως αυτές που χρησιμοποιούσαν συναλλαγές με μετρητά. "Όποιος κι αν συγκεντρώνει τα χρήματα, αυτά απλώς εξαφανίζονται. Κι μετά εάν μια αντλία χαλάσει για μία εβδομάδα, τότε κάποιος έρχεται και την παίρνει", μας εξηγεί.
Άλλα έργα προμήθευαν νερό για έξι μήνες, αλλά μετά διακοπτόταν η τροφοδοσία. Ένα σύστημα στα βόρεια χωριά χρησιμοποιούσε ένα κοινοτικό μοντέλο διαχείρισης, αλλά οι κάτοικοι αντιμετώπιζαν προβλήματα με τη διαχείριση των εσόδων. "Δεν θέλαμε να κάνουμε τα ίδια λάθη", λέει.
Η λύση: Σύστημα νερού Grundfos Lifelink
Όλα άλλαξαν όταν η ομάδα του Maurice επισκέφθηκε ένα ΑΤΜ νερού AQtap ηλιακής ενέργειας στο Kikondo κοντά στο Buikwe. "Εξετάσαμε τα βιβλία και είδαμε ότι λειτουργούσε για περίπου τρία χρόνια. Όποτε κι αν πήγαμε εκεί, βρήκαμε πάντα νερό".
Η Water Mission Uganda, μία ΜΚΟ, είχε εγκαταστήσει τη λύση Lifelink με ΑΤΜ νερού στο Kikondo. Η Ισλανδία συζήτησε μαζί τους και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η καλύτερη λύση θα ήταν να συνδέσει τα νέα σχέδια νερού με μία αυτόματη λύση περίπτερων νερού με προπληρωμή, όπως η λύση AQtap της Grundfos.
Η κυβέρνηση της Ισλανδίας είχε ήδη εντοπίσει την ανάγκη είσπραξης μικρού αντιτίμου για το νερό ώστε να εξασφαλίζονται τα απαραίτητα κεφάλαια για τη λειτουργία και τη συντήρηση των συστημάτων νερού. Το ATM νερού Grundfos AQtap πρόσφερε αυτή τη δυνατότητα με την προπληρωμένη Κάρτα Νερού του και τo online σύστημα διαχείρισης νερού.
Έτσι, η Ισλανδία προσέφερε 6,7 εκατομμύρια USD για ένα τετραετές πρόγραμμα WASH που θα ολοκληρωνόταν το 2019. Τα κεφάλαια περιελάμβαναν 24 γεωτρήσεις σε 39 χωριά που εξυπηρετούσαν έναν πληθυσμό περίπου 45,000 ανθρώπων. ηλιακές, υποβρύχιες αντλίες Grundfos SP, ηλιακούς μετατροπείς RSI και 107 AQtaps ηλιακής ενέργειας στα χωριά. Το Bugoba ήταν ένα από αυτά τα χωριά. Πήρε τρία AQtaps το 2017.
Το πρόγραμμα WASH προμήθευσε επίσης εγκαταστάσεις υγιεινής και αποχέτευσης, συστήματα συλλογής όμβριων υδάτων, εκπαίδευση και άλλα.
Το 2020, η Περιφερειακή Τοπική Αυτοδιοίκηση Buikwe θα αποκτήσει την πλήρη κυριότητα των συστημάτων. "Οι κοινότητες πρέπει να είναι σε θέση να λειτουργήσουν τα συστήματα οι ίδιοι", λέει ο Unnur Orradóttir Ramette, Πρέσβης της Ισλανδίας στην Ουγκάντα. "Είναι ένα σύστημα χαμηλού κόστους, το οποίο ουσιαστικά δεν χρειάζεται συντήρηση."
Πώς λειτουργεί
Πρώτον, η κοινότητα δοκιμάζει το νερό της γεώτρησης τακτικά για να εξασφαλίσει ότι είναι ασφαλές. Μετά την χλωρίωση, το ασφαλές νερό αντλείται σε δεξαμενές που λειτουργούν με ηλιακή ενέργεια. Από εκεί, το νερό διανέμεται με τη βοήθεια της βαρύτητας μέσω των σωλήνων στα ΑΤΜ νερού Grundfos AQtap. Τα AQtaps έχουν εγκατασταθεί σε κεντρικά σημεία μέσα στα χωριά.
Οι χωρικοί μπορούν να πάρουν ασφαλές νερό για τα νοικοκυριά και τις μικρές επιχειρήσεις τους από τα σημεία νερού οποιαδήποτε στιγμή της ημέρας ή της νύχτας με προπληρωμένες Κάρτες Νερού. Τα 20 λίτρα νερού κοστίζουν 100 σελίνια - κάτι που αντιστοιχεί σε περίπου 0,03 USD / 20 l.
"Θέλαμε μία λύση που δεν θα χρησιμοποιούσε μετρητά και θα εξασφαλίζε διαφάνεια στη λειτουργία όλου του συστήματος", λέει ο Unnur Orradóttir Ramette.
Τα δεδομένα από τις συναλλαγές και τις λειτουργίες επεξεργάζονται και δημοσιεύονται online καθώς και τα δεδομένα λειτουργίας από τις αντλίες. "Η μεταφορά χρημάτων στο σύστημα AQtap είναι εξαιρετικά εύκολη σε σύγκριση με άλλα που έχω δει", λέει ο Maurice Ssebisubi. "Και δεύτερον, μπορείτε να διαχειριστείτε τα πάντα online. Η εύρεση βλαβών μπορεί να γίνει online. Δεν χρειάζεται να καλέσουμε κανέναν ".
Ο Διευθυντής της Water Uission της Ουγκάντας, Tom Kisubi, λέει ότι η οικονομική διαχείριση του συστήματος αυξάνει την κοινωνική αειφορία του έργου. "Έχουμε μία συναλλαγή χωρίς μετρητά. Ακόμη κι όπως μιλάμε τώρα, οι άνθρωποι μπορούν να παίρνουν πίστωση στις κάρτες νερού τους. Οι άνθρωποι δεν χρειάζεται να έχουν μετρητά. Αυτό αυξάνει την υπευθυνότητα. Βελτιώνει την οικονομική διαχείριση και τελικά την αειφορία όλου του συστήματος ".
Ο Maurice Ssebisubi προσθέτει, "Όλα τα χρήματα συγκεντρώνονται στην περιοχή, αλλά οι άνθρωποι έχουν Κάρτες Νερού. Εδώ έχουμε έναν αξιωματούχο της περιοχής με έναν λογαριασμό όπου μπαίνουν τα χρήματα. Όλοι μπορούν να τα δουν. Δρομολογούνται όλα σε ένα άτομο. Με τα προηγούμενα συστήματα, τα χρήματα διοχετεύονταν σε διαφορετικές επιτροπές και ταμεία και στο τέλος όλα ήταν έτοιμα να καταρρεύσουν. Με το AQtap, η παρακολούθηση της διαδρομής των χρημάτων βελτιώθηκε σημαντικά".
Συνεχίζει προσθέτοντας ότι το άλλο μεγάλο ατού των ATM νερού AQtap είναι η ανθεκτικότητά τους. "Πέρασαν το τεστ των τριών ετών σε αυτές τις κοινότητες", λέει. "Δεν αντιμετωπίσαμε προβλήματα. Πάντα λέω στους ανθρώπους, "Αυτά είναι οι iPhones του νερού".
Το αποτέλεσμα του ασφαλούς νερού
Στο χωριό Bugoba, όπου τα AQtaps λειτουργούν για περισσότερο από δύο χρόνια, η κάτοικος Annet Kasukya λέει ότι η διαφορά φαίνεται όπου κι να κοιτάξει κανείς. "Το χωριό είναι τόσο καθαρό. Και δεν βλέπουμε πλέον άρρωστους ανθρώπους να κάνουν εμετό ή να έχουν διάρροια. Οι άνθρωποι μάθανε πώς να είναι καθαροί. Να διατηρούν την καθαριότητα ", λέει.
"Η κατάσταση έχει αλλάξει πολύ επειδή τώρα πλέον έχουμε καθαρό νερό", συνεχίζει. "Το νερό είναι προσβάσιμο. Μπορείτε να πάρεις νερό τη νύχτα, το πρωί ή το μεσημέρι. Μπορώ να διαθέσω 100 σελίνια. Μπορώ να αγοράσω 20 λίτρα. Δεν είναι τόσο ακριβό".
Προσθέτει ότι τώρα η οικογένειά της μπορεί να εξοικονομήσει χρήματα για επισκέψεις στο γιατρό και στην κλινική και τα παιδιά της μπορούν να πάνε σχολείο. Στη Bugoba, οι τοπικοί δάσκαλοι λένε ότι ο αριθμός των παιδιών που εγγράφονται στο σχολείο διπλασιάστηκε σχεδόν αφότου οι κάτοικοι του χωριού έχουν πρόσβαση σε ασφαλέςνερό και εγκαταστάσεις υγιεινής.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της πρεσβείας μόλις μετά από ένα χρόνο, το 2018 σε ολόκληρη την περιοχή Buikwe, το ποσοστό των υδαταγενών ασθενειών έπεσε κατά 7%. Η περιοχή δεν διαθέτει ακόμη δεδομένα του προγράμματος WASH 2019 για όλα τα ψαροχώρια. Ωστόσο, στη Bugoba, ο αριθμός των περιστατικών διάρροιας μεταξύ όλων των ηλικιακών ομάδων μειώθηκε κατά 45% από το 2017-2019. Μεταξύ των παιδιών κάτω των 5 ετών, έχει μειωθεί κατά 65%.
Ενώ η Πρεσβεία της Ισλανδίας θα πραγματοποιήσει μία πλήρη αξιολόγηση του έργου, τα αρχικά στοιχεία δείχνουν ότι η πρόσβαση σε ασφαλές νερό στην περιοχή έχει αυξηθεί περίπου στο 90% του πληθυσμού, λέει ο Maurice Ssebisubi. "Ο στόχος είναι η πλήρης εξάλειψη των σχετιζόμενων με τη διάρροια νόσων στα χωριά μέχρι τα τέλη του 2019", επισημαίνει.
Ένα αειφόρο σύστημα
Ο πρόεδρος της περιοχής, Kigongo Mathias, δήλωσε ότι συνήθιζε να περνάει πολύ χρόνο για να επισκέπτεται άρρωστους κατοίκους στις περιοδείες του στα χωριά. Αυτό πλέον έχει αλλάξει. Έχει εντυπωσιαστεί από τα στοιχεία των τοπικών κλινικών.
"Δεν έχουν πολλή δουλειά! Κι αν εξετάσουμε τα αποθέματα των φαρμάκων, η κατανάλωση έχει περιοριστεί κατά πολύ. Αυτό εξοικονομεί πολλά χρήματα στην κυβέρνηση ", λέει.
"Εάν μπορέσω να πάρω περισσότερα χρήματα, το όνειρό μου είναι να κάνουμε ολόκληρη την περιοχή να διαθέτει τέτοια συστήματα, ώστε να μπορούμε να δηλώσουμε ότι αυτή η περιοχή είναι πολύ ασφαλής από άποψη παροχής νερού".
Ο Πρέσβης Unnur Orradóttir Ramette δήλωσε ότι το αειφόρο πεδίο εφαρμογής ξεπερνά αυτό το έργο του WASH. "Συμβάλλουμε σε καλύτερες συνθήκες υγείας και εκπαίδευσης", λέει ο πρέσβης. "Συνεισφέρουμε στους στόχους της αειφόρου ανάπτυξης - σε πολλούς από αυτούς, κυρίως στον αειφόρο στόχο αρ. 6 σχετικά το ασφαλές και προσιτό πόσιμο νερό".
"Θέλουμε να είμαστε σε θέση να παρέχουμε προσιτό και ασφαλές νερό σε εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους στη Γη", τονίζει. "Χρειάζεται μια συλλογική προσπάθεια για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος. Βρήκαμε μία λύση που φαίνεται ότι λειτουργεί πολύ καλά ".